श्री नवनाथ भक्तिसार अध्याय :- ६ (मराठी भाषांतर )

   श्री नवनाथ भक्तिसार

 अध्याय :- ६  (मराठी भाषांतर ) 

( मच्छिंद्रनाथ व कालिकामाता युध्द )

॥ श्री गणेशाय नमः ।। श्री सरस्वत्यै नम: ।। श्री गुरूभ्यो नम: ||श्री नवनाथ सिद्धांना नमस्कार असो.

                            मच्छिंद्रनाथ कुमार कार्तिकेयाचे स्थान पाहून कोकण प्रांतात शिरले आणि कुडाळजवळील आडूल या गावाजवळ जाऊन राहिले.गावाबाहेरच दुर्गादेबीचे मंदीर असून, तेथे कालिकादेवी विश्रांती घेत होती. ती देवी. म्हणजे शंकराच्यां हातातील कालिका नावाचे अस्त्रच होते.पुर्बी शंकराने त्या शस्त्राने दैत्यांचा वध केला.त्यानंतर ते प्रसन्न होऊन त्या अस्त्रशक्तीस म्हणाले, “तूपुष्कळ कार्ये केली आहेस. तुला हवा तो बर मागुन घे!'"-तेव्हा ती अस्त्रशक्ती म्हणाली, “.हे शंकरा, माझी इच्छा अशी आहे की,मी तुमच्या हाती राहून, जेथे तुम्ही पाठविलेत तेथे जाऊन पुष्कळ वर्षे कार्ये केले आहे. अंबिकेनेही अनेक राक्षसांना मारण्यासाठी माझा उपयोग केला आहे. आता मी थकले. आहे. मला आता विश्रांती घ्यायची आहे. कोणी मला सुप्तावस्थेतुन उठवून त्रास देऊ नये!”

                       

               तिच्या विनंतीप्रमाणे शंकराने कालिकादेवी म्हणून एक विश्रांतीस्थान करून दिले. पुढे कलियुगात ते स्थान कालिकादेबी मंदीर म्हणून प्रसिध्द झाले. मच्छिंद्रनाथ देवीच्या दर्शनासाठी गेले. मंदिरात जाऊन त्यांनी प्रार्थना केली, “ हे कालिके, तूजागृत हो. मी शाबरी विद्येचे मंत्रकाव्य केलें आहे, त्याला तु साह्य कर.” त्याची प्रार्थना म्हणजे सिंध्दाने केलेले आवाहन होते. त्याचा प्रभाव काय वर्णावा? त्याच्या हाकेने देवीची निद्रा चाळवली गेली,त्यामुळे ती रागावली.नृ्सिह जसा खांबातुन प्रगट झाला, तशी ती अचानक प्रगट झाली, आणि मच्छिंद्राला ओरडून म्हणाली. “रे मुर्खा! मी चांगली झोपलेली होते. मला तूका उठवलेस? म्हणे मंत्रकाव्य केले आहे, वर दे!" कुणी सांगितलं होते काव्य करायला? माझे सगळे कार्य झाले आहे, आता आपल्यासाठी मला नवीन कर्मात गोवूनकोस. जा!मुकाट्याने. हे तुझे राख फासलेले तोंड घेऊन दुसरीकडे जा. नाहीतर दिव्यावर कीटक भस्म होतो, तसा जळून जाशील.'

                        

                   ते बोलणे ऐकून मच्छिंद्र धैर्याने म्हणाला, “ देवी, तसे काही होणार नाही. सूर्यबिंब लहान असले. तरी सर्व विश्वाला प्रकाश देते. तू माझा प्रताप पाहा. मारूतीला पांडवांनी जसा प्रेमाने रथावर घेतले,सूर्याने अरूणाला जसे सारथी केले, तसे तुझे साह्य मला पाहिजे." देवी म्हणाली, “अरे जा रे, हातांत कंकणे घातलीस व कपाळावर शेंदुर फासलास,म्हणून काही मला भीती वाटणार नाही: तू कसा जन्मलास ते मला ठाऊक आहे.मत्स्यजातक सांगणाऱ्याने फार तर मासे पकडावे. तूकोळ्याच्या घरून पळून आलास! तूमला काय शिकवतोस? अरे, एवढी विद्या आहे म्हणतोस, मग तूभीक का मागतोस ? तुला वाटत असेल, भूताबळ जिंकली. आता कालिकेला नमवू. पण ते होणे नाही. तुझा अहंकार उतरंडी  'पाडीन, तिथे तुझा काय पाड

                          

               मच्छिंद्र म्हणाला, “दाखव तुझा पराक्रम. परीक्षाच घेतो. तुझी दत्तगुरूंचा चेला आहे मी. झाडे उंच वाढली, तरी' वाऱ्याच्या मदतीशिवाय पानसुध्दा हलत नाही.तुझे शौर्य, तुझा युध्दाचा अनुभव दाखवच.'' तो इतके बोलल्यावर मात्र देवीने सिंहगर्जना केली.ती ब्रह्मांड प्रकाशित करीत प्रकट झाली. त्रैलोक्यातील चराचरांचा थरकाप उडाला. देव, दानव, यक्ष, गंधर्व, दिग्गज' दिक्पाल, सर्प-नाग, पशुपक्षी, मानव, क्षी, सर्वच भयभीत झाले. देव अंतराळातून पळता पळता म्हणाले, “अरे जोगड्या, आता स्वत:ला सांभाळ गुरूंचे स्मरण कर! अरे, शक्ती माहीत नसतांना कालिकेला युध्दास निमंत्रण केलेस. आता तूझ्यामुळे सर्वनाश होणार. कसे रक्षण करतोस पाहूया!” देवी ओरडून म्हणाली, "अरे जोगड्या, पृथ्वी ही खालची तळी व मी ही वरची तळी. आता या जात्यात सर्वांसकट तुला भरडून काढते. त्यातून कसा काय वाचतोस तेच पाहाते! "

                           

                  मच्छिंद्र न भिता भस्म-चिमुट हाती घेऊन वासवास्त्राचा मंत्र म्हणूलागला. तेच भस्म त्याने प्रलयायनीसारख्या देवीवर फेकले. एकदम स्फोट 'होऊन सहस्त्र सूर्य प्रकट व्हावे, असा झगझगीत प्रकाश पडला.त्यावेळी ब्रम्हांडस्फोट झाल्यासारखे भयंकर आवाज होऊ लागले. पण.कालिकेने बासवास्त्र गिळून टाकले,तेव्हा एकादश रूद्रांचे मंत्र म्हणून मच्छिंद्राने अकरा रूद्र प्रकट केले. पण कालिकेने मृत्युंजयमंत्राच्या सुक्तांनी पूजा करून सर्व रूद्रांना शांत केले. ते परत मच्छिंद्राकडे आले आणि गुप्त झाले. मग त्याने वज़ारत्र उंच फेकले. पण कालिकेने ते आपल्या पायांनी खाली दडपले व उत्तरेकडील शैलाद्रीवर.आपटले त्यामुळे तो पर्वत तुटला व त्याची उंची अर्धी झाली. गुर्जरदेशाच्या पुढे उंच पर्वत उरला नाही. तेथपासुन रामेश्बरापर्यंतच पर्वतांची ओळराहिली.

                       देवीने वज्रस्त्र नष्ट केले हे पाहून मात्र, मच्छिंद्राने गुप्तपणे बाताकर्षण अस्त्र योजिले.त्याचा मात्र 'कालिकेच्या शरीरात गुप्तपणे प्रवेश झाला आणि तिचे शरीर अचेतन होऊन पृथ्वीवर कोसळले.त्याखाली पर्वत चिरडले.वृक्षांचा चुराडा झाला. ती अशी निघ्चेष्ट 'पडता पडताच तिला कैलासनाथांचे स्मरण झाले, “धावा! उमानाथ! धावा!' अशी तिने मनोमन प्रार्थना केली. ती सुक्ष्म वाणी कैलासपती शंकराच्या मनात उमटली व आपली शस्त्रशक्ती संकटात सापडली आहे,हे त्यांना तत्काळ समजले.ते क्षणार्धात उठले व नंदीवर आरूढ होऊन पृथ्वीवर आले.जेथे मच्छिंद्र होता तेथे ते येताच मच्छिंद्रानी भक्तिप्रेमाने शिवचरणी लोटांगण घातले. नंदीवरून उतरून शंकरांनी मच्यछिंद्राला पोटाशी धरले आणि त्याच्या पाठीवर प्रेमाने हात फिरवीत म्हटले, 'तान्हुल्या, तूमोठा चमत्कार केलास,पराक्रंम केलास,माझ्या हातातले शस्त्र जिंकून घेतलेस." असे म्हणून शिवशंकरांनी त्याला आलिंगन दिले. मच्छिंद्रनाथ म्हणाला, '“आदिनाथ,ही तुमची कृपा. बदरिकावनात दत्तगुरूंकडून  तुम्हीच माझे सहा महिनेपर्यंत रक्षण करून सर्व विद्या देवविलीत.''

                      

                    शंकर म्हणाले, “ ते असो! तू आता कालिकेला सावध कर.' मच्छिंद्रनाथ म्हणाले, “तुम्ही आपला वरदहस्त माझ्या मस्तकी ठेवावा. ही शस्त्रंशक्ती तुमच्या हातांत होती. तिने आतापासून तुम्हीच मला शिकविलेल्या शाबरीविद्येच्या यशासाठी माझ्या मुखी, माझ्या जिव्हेवर विराजमान व्हावे व मंत्रशक्ती म्हणून कार्य करवावे.'' शिव म्हणाले, “तू म्हणतोस तसेच करीन. पण आधी या कालिकेला उठव तर खरे! तुझे अस्त्र तू मागे घे.” तेव्हा शंकरांच्या सांगण्याप्रमाणे मच्छिंद्राचे वाताकर्षण मंत्र मागे घेतला. कालिकेच्या देहामध्ये प्राण पुन्हा खेळू लागले. ती उठली. इकडे तिकडे पाहू लागली. शंकरांना पाहून त्यांची तिने प्राणरक्षणाचे कार्य करण्याबद्दल स्तुती केली. मग शंकरांनी तिला सांगितले, जशी तूमांझ्या हाती शस्त्रशक्ती म्हणून इतकी वर्षे राहिलीस, तशी यापुढे मच्छिंद्राच्या मदतीला जाऊन जगदुपकार करावा, ही माझी विनंती आहे.'" कालिका हसून म्हणाली, "स्वामी मी तुमची दासी, सांगाल तेथें जाईन व सांगाल ते काम करीन.'' मग तिने मच्छिंद्राला जबळ घेतले व म्हटले, “बाळ! तुझ्या काव्यमंत्रांतून जिथे माझे नाम उच्चारशील, तिथे ती सिध्दी देईन.'' त्यानंतर कालिकाशक्ती मच्छिंद्राच्या स्वाधीन करून शिव कैलासाला गेले. मच्छिंद्रनाथ कोकणप्रांतात उत्तर दिशेला निघाला.

अध्याय फलश्रुती:- शत्रूचे हृदय पालटेल, त्याच्या मनातील कपट जाऊन तो मित्र होईल.

अध्याय समाप्त

मागील अध्याय ⬅️

➡️पुढील अध्याय